Yağcıbedir Halıları

Yağcıbedir Halıları, Balıkesir'in Sındırgı ve Bigadiç köylerinde yörükler tarafından dokunan ve dokuyan insanların yaşamlarını halılarına aktardığı bir halı türüdür. Üç çeşidi vardır:

Karagöz
Heybesulu
Yedielli
Yağcıbedir Halılarında 4 ana renk (Al, nariç, ak, ve gök) hakim renktir. Kök boyası ile boyanan iplerin renkleri halılar kullanıldıkça parlar.

Dünyada Türk düğümü olarak bilinen Gördes tekniği ile ilmeklenir. 1 dm²'sinde 1400-1600 düğüm, 1 cm'sinde de 30-35 ilmek bulunur. Bu yüzden halıların ömrü 150-200 yıldır. Dokunan motiflerin tamamının bir anlamı vardır.

Yağcıbedir olarak tanınan oymak Balıkesir ve Bergama çevresinde 24 köyde yerleşmiştir. Bir zamanlar orduya yay imal etmelerinden dolayı yaycıbedir olarak tanınan bölge zamanla değişerek yağcıbedir'e değişmiştir. Bergama'nın batısında Geyik dağının eteklerindeki Mazılı, Çağlan, Kıroba, Kocaoba Samanlık gibi köylerde; halı, kilim, heybe, torba, çuval ve çul dokunmaktadır.

Yağcıbedir halılarının eskileri ve iyileri zarif ve güzeldir. Yüz cm² de 800-1000 düğüm vardır. Renk olarak mavi, fes rengi güvez ve koyu kırmızı kullanılmaktadır. Bu renkleri uzun süre muhafaza ederler. Ekseriyetle 80*120 cm ebatlarındadır.

Yaklaşık 80 90 yıl öncesine kadar Bergama çevresi yağcıbedir dokumalarında kullanılan ilmek ipi renklerini Osman Bayatlı şu şekilde derlemiş bulunmaktadır.

Meşe kabuğu : Kahverengi ve siyah boyar
Palamut tırnağı : Siyah boyar
Nar kabuğu : Kahverengi ve siyah boyar
Ceviz kabuğu : Kahverengi boyar
Kök boya : Vişne rengi boyar
Çömlek boya (çivit) : Lacivert boyar
Asma yaprağı : Tazesi filizi, kartı sarı boyar
Bu boyaları sabitlemek için şap, tuz ve yoğurt suyunda paslandırılmış demirden faydalanılı. Yine sabitlemek için 3 gün süre ile gübreli toprak suyunda bekletmek te kullanılır.

Halı dokumak zahmetlidir. Genç kızların hayalleri ve her motifin bir anlamı vardır. Günümüzde gençlerimizin pek bilmediği, evlerinde tercih etmediği bu zengin halılar. Alım gücü gerektiren alamayacak olana zahmet gerektiren ama harika bir miras olan bu halılar ata yadigarı olarak hala bir çok meraklısında bulunur. Umarım bu zengin mirasa sahip çıkabiliriz biz gençler olarak!

Yılların geleneği...